ขยะรีไซเคิลคืออะไร มีกี่ประเภท พร้อมประโยชน์ของการรีไซเคิล
ของเหลือนั้นสำคัญไฉน? ในยุคที่เทรนด์แฟชั่นต่างมาเร็วและไปเร็ว ของที่เป็นของเหลือใช้ หรือของเก่าเก็บนั้นกำลังถูกมองว่าเป็นสิ่งที่ไร้ประโยชน์ ไม่สามารถนำมาสร้างคุณค่าได้ตามยุคสมัย
แต่อย่างไรก็ตาม ความจริงที่หลายคนไม่สามารถปฏิเสธได้ก็คือของเหลือหลาย ๆ ชิ้น ยังสามารถนำกลับมาใช้ใหม่หรือแม้กระทั่งนำกลับมาสร้างคุณค่าใหม่ ๆ ให้กับโลกของเราได้เสมอ
วันนี้เราจึงอยากมาเจาะลึกกับคำว่า “ขยะรีไซเคิล” เพื่อปรับแนวคิดของทุกคนและพาทุกคนไปทำความรู้จักกับของเหลือชิ้นเล็กๆ ที่สามารถช่วยให้โลกของเราดีขึ้นได้อย่างมหาศาล
ขยะรีไซเคิล คืออะไร ทำไมต้องรีไซเคิล?
เคยสงสัยหรือไม่ว่า ขยะรีไซเคิลคืออะไรและต่างจากขยะปกติอย่างไร จริง ๆ แล้ว สิ่งของเครื่องใช้ เสื้อผ้า และเครื่องประดับตกแต่งต่าง ๆ ที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบันนั้นล้วนมากจากการนำทรัพยากรจากธรรมชาติมาใช้ ซึ่งขั้นตอนของการผลิตสิ่งของต่าง ๆ เหล่านี้ มักจะเป็นกระบวนการที่ก่อให้เกิดก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศของโลก และเมื่อของเหล่านี้ถูกทิ้งให้กลายเป็นขยะ ก็จะถูกทำลายด้วยวิธีการที่ส่งผลเสียต่อโลกอีกทอดหนึ่งเช่นกัน
ยิ่งเรามีการบริโภคที่มากเกินความจำเป็น และมีการซื้อสินค้าชิ้นใหม่ไปเรื่อย ๆ โดยทิ้งสินค้าชิ้นต่อให้กลายเป็นขยะและเข้าสู่กระบวนการการกำจัดทำให้เกิดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศของโลกต่อไปอย่างไม่รู้จบนั่นเอง
ขยะรีไซเคิล จึงเป็นการบัญญัติประเภทของขยะที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้โดยสามารถนำมาแปรรูปกลับ
มาเป็นวัตถุดิบในการผลิต หรือแม้แต่การใช้ขยะนั้นอย่างมีประสิทธิภาพ โดยที่ไม่ต้องนำเข้าสู่กระบวนการการผลิตใหม่อีกครั้ง
ขยะรีไซเคิลมีทั้งหมดกี่ประเภท
ด้วยหลัก ๆ แล้ว ขยะรีไซเคิลจะถูกแบ่งออกทั้งหมด 5 ประเภทด้วยกัน คือพลาสติก กระดาษ แก้ว โลหะ และอะลูมิเนียม ซึ่งขยะแต่ละประเภทก็จะมีวิธีการใช้และการรีไซเคิลที่แตกต่างกัน
1. ขยะประเภทพลาสติก
เป็นขยะรีไซเคิลที่มีการใช้มากที่สุด และยังถูกทิ้งมากที่สุดประเภทหนึ่งอีกด้วย ด้วยหลายคนอาจจะยังไม่รู้กันว่าขยะพลาสติกสามารถนำไปรีไซเคิลได้
- โพลีโพรพิลีน (Polypropylene : PP)
เป็นพลาสติกที่มีน้ำหนักเบาที่สุด แต่มีความแข็งแรง ทนทานต่อแรงกระแทกและความร้อนสูง สามารถนำไปใช้ทำเป็นขยะรีไซเคิลผลิตฉนวนไฟฟ้า บานพับ ฝาขวด ภาชนะบรรจุอาหาร ถุงร้อน และหลอดดูด
- โพลีสไตรีน (Polystyrene : PS)
เป็นขยะรีไซเคิลประเภทพลาสติกที่มีความโปร่งใส ทนต่อกรดและด่าง สามารถนำไปผลิตเป็นรูปต่างๆ ได้ง่ายเช่น อุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ถ้วย จาน และกล่องโฟม
- โพลีเอททิลีน (Polyethylene : PE)
เป็นพลาสติกที่ผลิตขึ้นมาจากสารตั้งต้นเอทิลีน ประกอบไปด้วย โพลีเอทิลีน เทอร์ฟะธาเลต (Polyethylene Terephthalate : PETE) ใช้ผลิตขวดเครื่องดื่มที่ไม่ได้บรรจุแอลกอฮอล์, โพลีเอทิลีนความหนาแน่นสูง (High-density Polyethylene : HDPE) ใช้ผลิตขวดนม ขวดเครื่องสำอาง ถุงพลาสติก ถังขยะ ถังบรรจุสารเคมีต่าง ๆ และโพลีเอทิลีนความหนาแน่นต่ำ (Low-density Polyethylene : LDPE) ใช้ผลิตถุงบรรจุอาหารแช่แข็ง แผ่นฟิล์ม ถุงใส่ของ และสายหุ้มทองแดง
- โพลีไวนิลคลอไรด์ (Polyvinyl Chloride : PVC)
เป็นพลาสติกใสที่มีความแข็งแรงมาก ป้องกันไขมันได้ดี ใช้ผลิตท่อน้ำประปา หนังเทียม ฉนวนหุ้มสายไฟ ขวดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อุปกรณ์การแพทย์
- พลาสติกอื่นๆ นอกเหนือจากที่กล่าวในข้างต้น
เช่น โพลีคาร์บอเนต (Polycarbonate : PC) : เป็นพลาสติกโปร่งใส แข็งแรงทนทานต่อความร้อน กรด และแรงกระแทก ใช้ในการผลิตปากกา ขวดนมเด็ก หมวกนิรภัย ไฟจราจร ป้ายโฆษณา เป็นต้น
ควรจัดการขยะรีไซเคิลประเภทพลาสติกอย่างไร ?
ควรแยกขยะอย่างถูกต้อง เพื่อที่จะสามารถถูกส่งต่อไปยังโรงงานขยะรีไซเคิล และถูกนำไปหลอม ขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์ชิ้นใหม่
2. ขยะประเภทกระดาษ
เป็นขยะรีไซเคิลอีกประเภทหนึ่งที่เราคุ้นเคยกันดีโดยกระดาษส่วนมากสามารถนำกลับมารีไซเคิลและรียูสได้ ยกเว้นขยะบางชนิดที่ถูกนำไปใช้กับของเสียอย่างเช่นกระดาษทิชชู โดยกระดาษแต่ละประเภทมีดังนี้
- กล่องนมยูเอชที
ซึ่งเป็นกล่องนมที่นอกจากจะประกอบไปด้วยกระดาษแล้ว ยังประกอบไปด้วยอะลูมิเนียมฟอยล์และพลาสติกประเภท polyethylene เป็นส่วนประกอบอีกด้วย ซึ่งกล่องนม UHT สามารถนำไปรีไซเคิลอย่างหลากหลาย ตามประเภทของวัสดุ
- ถุงปูน
เป็นขยะที่เกิดขึ้นจากอุตสาหกรรมการก่อสร้างในจำนวนมาก โดยสามารถนำมารีไซเคิลเป็นกระเป๋าถุงปูนที่ได้รับความนิยมในปัจจุบันได้
- กระดาษย่อยสลาย
ถือเป็นขยะที่มีจำนวนมากและสามารถย่อยสลายเองได้ภายใน 2-3 เดือน โดยไม่ต้องมีกระบวนการใดๆ เพิ่มเติม
- กระดาษสี กระดาษกล่องรองเท้า
สามารถนำไปรีไซเคิลและรียูสเป็นกล่องบรรจุภัณฑ์ที่หลากหลาย
- กระดาษหนังสือพิมพ์
สามารถเก็บรวบรวมขยะรีไซเคิลประเภทนี้แล้วนำไปทำเป็น สินค้าต่างๆ เช่น ตะกร้าใส่ของ ภาชนะใส่ของ แผ่นรองแก้ว โคมไฟ เป็นต้น
- กระดาษแข็งกล่องน้ำตาล
กล่องกระดาษที่ใช้แล้ว มีความคงทนแข็งแรง และมีประสิทธิภาพสูงในการนำไปรีไซเคิล มากกว่าการตัดต้นไม้เพื่อให้ได้มาซึ่งกระดาษใหม่
- กระดาษขาวดำ
ส่วนมากมักจะมีการขีดเขียนด้วยหมึกมาก่อนแล้ว แต่สามารถนำไปรีไซเคิลได้ด้วยการคัดแยก และรวบรวมเพื่อนำไปต้มให้ได้เยื่อกระดาษ และกำจัดหมึกพิมพ์ออกจากเยื่อกระดาษ จนได้กระดาษใหม่ที่ขาว
- กระดาษสมุด
สามารถนำไปรียูส หรือใช้ซ้ำเป็นสมุดโน๊ตเล่มใหม่ได้ โดยที่ไม่ต้องเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลใดๆ
- กระดาษปอนด์ขาว
สามารถแยกออกจากกระดาษประเภทอื่นๆและนำไปรีไซเคิล เข้าสู่กระบวนการการผลิตทำให้ได้กระดาษที่มีคุณภาพสูง
ควรจัดการขยะรีไซเคิลประเภทกระดาษอย่างไร
ควรคัดแยกขยะประเภทกระดาษออกจากขยะประเภทอื่นๆ และควรคัดแยกกระดาษแต่ละชนิดออกจากกัน เนื่องจากกระดาษแต่ละชนิดมีลักษณะที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลต่อไป
3. ขยะประเภทแก้ว
เป็นขยะรีไซเคิลที่มีความเปราะบางสูง แตกหักได้ง่าย แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถนำมารีไซเคิลให้มีประโยชน์สูงสุดได้เช่นกัน โดยการรีไซเคิลขวดแก้ว จะสามารถลดการผลิตคาร์บอนไดออกไซด์ได้เทียบเท่ากับการปลูกต้นไม้ 1.7 ต้น ต่อ 1 ขวด ซึ่งขยะประเภทแก้วแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ
- ขวดแก้วดี
เป็นขวดแก้วที่อยู่ในรูปร่างที่สมบูรณ์ ไม่มีการแตก หัก บิ่น สามารถนำกลับไปใช้ใหม่ได้โดยที่ไม่ต้องรีไซเคิล
- ขวดแก้วแตก
เป็นขวดแก้วที่มีการแตก หัก บิ่น มีความอันตรายแก่ผู้ใช้
ควรจัดการขยะรีไซเคิลประเภทแก้วอย่างไร
ควรแยกขยะประเภทแก้วที่เป็นขวดแก้วดีออกจากขวดแก้วแตก เพื่อให้ง่ายต่อการจัดส่งไปยังโรงงานรีไซเคิลต่างๆ
4. ขยะประเภทโลหะ
เป็นขยะที่เกิดขึ้นจากบรรจุภัณฑ์หรือสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ที่เกิดจากการใช้โลหะเป็นวัสดุในการผลิต เช่น กระป๋องน้ำอัดลม สายไฟ และอื่นๆ อีกมากมาย โดยมีทั้งหมด 3 ประเภทคือ
- เหล็กหล่อ
คือเหล็กที่ผ่านการหล่อขึ้นรูป มีคาร์บอนที่สูง เป็นที่นิยมในงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ
- เหล็กหนา
ได้แก่ เหล็กโครงสร้าง ท่อแป๊บ เหล็กข้ออ้อย เหล็กกล่อง เป็นต้น
- เหล็กบาง
ได้แก่ แผ่นเหล็กเมทัลชีท ถัง 200 ลิตร เป็นต้น
ควรจัดการขยะรีไซเคิลประเภทโลหะอย่างไร ?
ควรแยกขยะตามประเภทของเหล็ก เพื่อให้ง่ายต่อการบริหารจัดการและส่งเข้าสู่กระบวนการหลอมต่อไป
5. ขยะประเภทอะลูมิเนียม
เป็นขยะรีไซเคิลที่สามารถพบได้บ่อยในชีวิตประจำวัน มีคุณสมบัติที่คงทนต่อการหักกร่อนได้ดีนอกจากนี้ยังเป็นขยะรีไซเคิลประเภทที่มีความต้องการในตลาดและมีราคารับซื้อที่สูง โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภทได้แก่
- อะลูมิเนียมหนา
มีเนื้อที่เหนียว ขยะรีไซเคิลประเภทนี้เหมาะสำหรับงานตัดพับขึ้นรูปขนาดใหญ่ เช่น รั้ว หน้าต่าง ประตู โครงสร้างต่างๆ ของสิ่งก่อสร้าง
- อะลูมิเนียมบาง
มีเนื้อที่เหนียวเช่นเดียวกัน แต่มีหน้าตัดที่บางกว่าประเภทแรก ขยะรีไซเคิลประเภทนี้เหมาะสำหรับการทำงานตัดพับขึ้นรูปที่ต้องการความละเอียด และต้องการความยืดหยุ่นที่สูง เช่น กระป๋องอะลูมิเนียม
ควรจัดการขยะรีไซเคิลประเภทอะลูมิเนียมอย่างไร ?
ทำความสะอาด หากเป็นกระป๋องควรบีบให้แบน แล้วนำไปทิ้งที่ถังขยะรีไซเคิล นำไปขายที่ร้านรับซื้อของเก่า หรือนำไปวางตามจุดรับบริการเพื่อเข้าสู่กระบวนการ Recycle ให้เป็นประโยชน์ต่อไป
ขยะรีไซเคิลเป็นประโยชน์อย่างไร
อย่างที่กล่าวไว้ในตอนต้นว่า หลายคนอาจจะมองขยะเป็นสิ่งที่ไร้ค่าไร้ราคา และไม่ให้ความสนใจกับขยะประเภทนี้ แต่ความจริงแล้วขยะรีไซเคิลมีคุณค่ามากกว่าที่หลายๆ คนคิด และขยะรีไซเคิลก็สามารถมอบประโยชน์ให้กับโลกได้อย่างมหาศาล เช่น
- ช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ที่ทำให้เกิดภาวะเรือนกระจก ช่วยปกป้องให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้น
- ช่วยลดปริมาณขยะที่เพิ่มขึ้นบนโลก
- ช่วยประหยัดงบประมาณในการกำจัดขยะที่มีราคาสูง และต้องใช้ต้นทุนด้านการกระบวนการกำจัดที่สูง
- ลดการสิ้นเปลืองพลังงานจากการกำจัดขยะ และทรัพยากรที่ถูกนำมาใช้ผลิตของชิ้นใหม่อย่างไม่จำเป็น
- ช่วยให้โลกมีมลพิษน้อยลง จากการลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
- ช่วยลดการฝังกลบขยะ ทำให้ได้พื้นที่ในการนำไปใช้ประโยชน์อื่นๆ มากขึ้น
- ช่วยให้เกิดการส่งเสริมการอนุรักษ์ด้านพลังงาน ที่อาจจะสิ้นเปลืองไปกับการกำจัดขยะ
โลกนี้จะเป็นอย่างไรหากไม่มีการรีไซเคิลขยะ
อย่างแรกที่จะเกิดขึ้นก็คือ ขยะล้นโลก เพราะขยะเข้าไม่ถูกนำไปใช้ให้เป็นประโยชน์และมีการผลิตสิ่งของชิ้นใหม่ ๆ เพิ่มมากขึ้นทำให้เกิดเป็นขยะมูลฝอยอย่างไม่รู้จบ ซึ่งขยะแต่ละชนิดก็จะมีระยะเวลาในการย่อยสลายตามธรรมชาติที่แตกต่างกัน ที่แย่ที่สุด คือ ขยะประเภทโฟมที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ และก่อให้เกิดมลภาวะบนโลกมากมาย
นอกจากนี้สิ่งที่จะตามมาก็คือเรื่องของปัญหาสิ่งแวดล้อมเนื่องจากขยะไม่ว่าจะเป็น อากาศที่เสียไปเพราะกระบวนการเผาขยะที่ทำให้เกิดมลพิษทางอากาศและเกิดเป็นก๊าซเรือนกระจก, ปัญหาน้ำเสีย จากขยะมูลฝอยที่ตกค้างตามแหล่งน้ำต่างๆ
ซึ่งส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตใต้น้ำอย่างพืชและสัตว์อีกด้วย, ปัญหาโรคติดต่อ ที่เกิดขึ้นจากการกองรวมการของขยะจนกลายเป็นพาหะนำโรค เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของหนูและแมลง รวมถึงสายอื่นๆ ที่ก่อให้เกิดโรคติดต่อ
จะเห็นได้ว่าหากโลกใบนี้ไม่มีการรีไซเคิลขยะ ก็จะส่งผลเสียที่มากมายมหาศาลมากเลยทีเดียว นี่จึงเป็นที่มาที่เราควรจะให้ความสำคัญกับการรีไซเคิลขยะ และควรปฏิบัติให้เป็นนิสัย รวมถึงรณรงค์ให้เกิดวัฒนธรรมของการรีไซเคิลขยะอีกด้วย
การรีไซเคิลขยะนั้นมีประโยชน์ที่มากมายตามที่กล่าวมา เพราะนอกจากจะช่วยโลกแล้วยังช่วยเรา ในแง่ของการเพิ่มผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ สามารถสร้างรายได้ สร้างกำไรที่เพิ่มมากขึ้นจากต้นทุนที่เป็นเพียงแค่ขยะชิ้นเล็ก ๆ เท่านั้น
ซึ่งในปัจจุบันนี้เราจะเห็นได้ว่ามีอุตสาหกรรมและบริษัทเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ก้าวขึ้นมาเพื่อเป็นผู้นำในการหาประโยชน์จากการจัดการขยะรีไซเคิลมากมาย ซึ่งการรีไซเคิลนั้นไม่ใช่เรื่องที่ไกลตัวของเราอีกต่อไป ใครที่สามารถมองเห็นโอกาสนั้นได้ก่อน ก็จะสามารถประสบความสำเร็จจากสิ่งเล็กๆ ที่เรียกว่า “ขยะ” ได้ไม่ยาก